Grupy mieszane wiekowo w przedszkolu – połączenie tradycji i nowoczesności w edukacji.

Czy w jakiejkolwiek naturalnej sytuacji społecznej człowiek ma do czynienia wyłącznie z osobami urodzonymi w tym samym roku? Odpowiedź jest przecząca, a mimo to właśnie w ten sposób funkcjonuje jeszcze bardzo wiele placówek przedszkolnych. Dlaczego tak jest skoro dla dzieci nie jest to najlepsze rozwiązanie? Odpowiedzią jest cofnięcie się do historii edukacji. Obecny jej model opracowany został ponad sto lat temu. To właśnie wtedy na potrzeby państwa pruskiego stworzono placówki szkolne na wzór wojskowych koszar, w których uczniowie mieli wyglądać tak samo, uczyć się tego samego w tym samym czasie i w ten sam sposób. Zgodnie z tą zasadą stworzono klasy jednorocznikowe. Wierzono, że dzieci rozwijają się mniej więcej w tym samym tempie, a pracując z jednym rocznikiem, znacznie łatwiej utrzymać porządek. Na przestrzeni lat w dziedzinie psychologii poczyniono jednak taki progres, że dziś mamy już świadomość niejednorodnego rozwoju człowieka. Uczymy się w różnym tempie, na wiele sposobów, w interakcji z różnymi ludźmi w różnym wieku. Mimo to jednorocznikowe grupy przedszkolne przetrwały do dziś. Tymczasem najnowsze badania pokazują, że to rozwiązanie na poziomie rozwojowym nie ma najmniejszego sensu. W rzeczywistości bowiem młodsze dzieci znacznie szybciej uczą się podpatrując starsze, a starsze zyskują, wcielając się w role przewodników. Łatwo zaobserwować to w domu, w którym żyje rodzina wielodzietna.

Pozostałe walory funkcjonowania grup mieszanych:

Współpraca zamiast rywalizacji

– dzieci zdają sobie sprawę, że są na różnym etapie intelektualnym i rozwojowym. Zamiast rywalizacji wybierają współpracę – starsze chętnie wprowadzają młodsze w świat funkcjonowania placówki, młodsze naśladują starsze i uczą się od nich.

Nauka akceptacji

– wyrozumiałość dla niedoskonałości maluchów, które w wielu czynnościach mogą potrzebować jeszcze pomocy.

Szybsza aklimatyzacja

– maluchy nie wpadają w zbiorową histerię pierwszego dnia. Udziela im się spokój starszych kolegów, którzy etap odseparowania od rodziców mają za sobą.

Wzajemna wymiana doświadczeń

– przekazywanie sobie wiedzy, dzielenie się pomysłami, nauka wyrażania emocji i radzenia sobie z nimi. Przyspiesza to rozwój intelektualny i uczy samodzielności maluchy, a starsze trenują empatię i zrozumienie.

Tego typu model, znany choćby z placówek Montessori, gdzie uczą się i bawią łącznie dzieci w wieku 3- 6 lat, Przedszkole SERDUSZKO zmodyfikowało w oparciu o doświadczenie 30-letniej praktyki opiekuńczo-wychowawczej. Jako że współpraca rodzic-dziecko-wychowawca musi opierać się na wzajemnym zaufaniu, obserwujemy wnikliwie naszych wychowanków, odczytując sygnał ich gotowości do przejścia na „wyższy” pułap edukacyjny. W ten sposób niwelujemy sytuacje trudne, dyskomfort spowodowany osamotnieniem w grupie starszych czy szybciej pracujących dzieci albo poruszanie się zbyt długo w obszarze wczesno przedszkolnego rozwoju.

Drodzy Państwo. Kochani Rodzice.

Dodatkową przesłanką na realizację w „SERDUSZKU” nowoczesnego modelu łączącego tradycyjne metody wychowania w rodzinie są założenia pedagogiki Janusza Korczaka, która od lat towarzyszy naszej pracy opiekuńczo-wychowawczej. Pedagogika Janusza Korczaka opiera się na uznaniu podstawowych praw najmłodszych, a także traktowaniu ich na równi z dorosłymi, co wyraża się także w ich odpowiedzialności za naszą „rodzinę” przedszkolną. I zwłaszcza w grupie mieszanej wiekowo doskonale widać jakie efekty przynosi ta metoda, jak w naturalny sposób uczy odpowiedzialności, wejścia w „dorosły” świat zobowiązań bez stresu i lęku, stopniowo i bezpiecznie. Korczak, który za misję życia obrał służbę dziecku, dobierał metody wychowawcze w prowadzonych przez siebie placówkach do indywidualnych potrzeb i temperamentów każdego wychowanka. Każdy był tam gospodarzem, kierownikiem i pracownikiem. Dlatego nasze przedszkole powierzając dzieciom małe „zadania” uczy, że nic nie dzieje się samo, każdy ma małą „kamyczek”, który dokłada do wspólnej „budowli”.

Najważniejsze założenia idei korczakowskiej”

głęboki szacunek do dziecka
zapewnienie dziecku prawa do opieki,
odpowiedzialność całego społeczeństwa za warunki życia dziecka,
ciągłe poszukiwanie i pogłębianie wiedzy o dziecku,
indywidualne podejście wychowawcy do każdego dziecka,
zauważenie i podkreślanie wyjątkowej roli dziecka w życiu społecznym,

Idea korczakowska akcentuje przestrzeganie praw dziecka do szacunku, niewiedzy, niepowodzeń, wypowiadania myśli i uczuć, radości, przeżywania dnia dzisiejszego

Podsumowując pragniemy wskazać na pozytywne aspekty mieszanych grup przedszkolnych według współczesnego systemu wychowawczego:

lepszy rozwój społeczny, nabywanie kompetencji, wzmocnienie poczucia własnej wartości, odpowiedzialności za innych
przebywanie w naturalnym środowisku, które typowe jest dla kolejnych etapów rozwoju (różnorodność wiekowa, emocjonalna)
możliwość pobytu rodzeństwa w tej samej grupie, wsparcie emocjonalne na wczesnym etapie adaptacji i integracji
naturalna nauka postawy tolerancji, akceptacji, partnerstwa, empatii
zaangażowanie wszystkich członków społeczności, wymiana doświadczeń i umiejętności,
nauka wyrażania potrzeb, werbalizowania oczekiwań wobec innych dzieci, nie tylko wobec nauczyciela, szybszy rozwój mowy, wzbogacanie słownictwa
rozwój umiejętności i talentów artystycznych, nauka nowych technik
dopasowanie rytmu rozwoju dziecka do jego indywidualnych potrzeb psychicznych, fizycznych, intelektualnych i społecznych. Niwelowanie niedostatków rozwojowych
możliwość stosowania zróżnicowanej i ciekawej organizacji zajęć, wsparcie nauczyciela w procesie opiekuńczo-wychowawczym przez zaangażowanie starszych dzieci
nauka samoobsługi, zdobywanie sprawności, duma z osiągniętych wyników

Organizacja zajęć w grupie mieszanej wymaga z pewności dodatkowego trudu i kreatywności ze strony kadry opiekuńczo-wychowawczej, stałej obserwacji grupy i pojedynczych wychowanków, ale warto podjąć to wyzwanie bo efekty są spektakularne, o czym przekonują nas sami rodzice śledzący postępy własnych dzieci.

Opracowanie dotyczące grup mieszanych zaczerpnięto częściowo ze strony dziecisawazne.pl